(μετάφραση σε ελεύθερη απόδοση του κειμένου: «Benefits of Gardening for Children» από το Children, Youth and Environments Center for Research and Design του Πενεπιστημιίου το Κολοράντο)
Η κηπουρική παρέχει ποικίλες ευκαιρίες ενασχόλησης στα παιδιά, όπως είναι για παράδειγμα ο σχεδιασμός-προετοιμασία, η διαδικασία του φυτέματος, η συντήρηση του κήπου, η συγκομιδή, η προετοιμασία και διανομή των τροφίμων, η ομαδική συνεργασία, η μάθηση που αφορά στις φυσικές επιστήμες και την διατροφή, καθώς επίσης και η δημιουργία καλλιτεχνιών και ιστοριών, χρησιμοποιώντας ως αφόρμηση τον κήπο. Οι μελέτες που παρουσιάζονται στη συνέχεια, έχουν επιλεγεί επειδή περιλαμβάνουν ομάδες ελέγχου, μετρήσεις πριν και μετά το πέρας των παρεμβάσεων, επαρκώς ελεγχόμενους συσχετισμούς ή σε βάθος ποιοτικές αναλύσεις.
Οφέλη για μια ζωή
Η έκθεση σε υγιεινά τρόφιμα, μέτρια φυσική δραστηριότητα και θετικές κοινωνικές αλληλεπιδράσεις κατά τη διάρκεια της κηπουρικής στην παιδική ηλικία, δύναται να οδηγήσει το άτομο στη δια βίου καλλιέργεια και φροντίδα του κήπου, σύμφωνα με στοιχεία που συλλέχθηκαν από ημι-δομημένες συνεντεύξεις που διεξήχθησαν σε συμμετέχοντες 18-85 ετών (Gross & Lane, 2007). Σε μια τηλεφωνική έρευνα που πραγματοποιήθηκε σε εθνικό επίπεδο με 2.004 ερωτηθέντες, οι άνθρωποι που ανέφεραν ότι μάζευαν λαχανικά, φρόντιζαν φυτά ή ζούσαν κοντά σε κήπο κατά την παιδική τους ηλικία, είχαν περισσότερες πιθανότητες να συνεχίσουν την κηπουρική μεγαλώνοντας και να σχηματίσουν θετικές στάσεις απέναντι στο περιβάλλον (Lohr & Pearson-Mims, 2005).
Θετικές κοινωνικές και διαπροσωπικές δεξιότητες
Όταν μαθητές της Γ΄, Δ, & Ε΄ Δημοτικού που συμμετείχαν σε ένα ετήσιο πρόγραμμα κηπουρικής, συμπλήρωσαν μια έρευνα σχετικά με τις βασικές δεξιότητες που είναι απαραίτητες σε έναν άνθρωπο για να επιβιώσει (life skills), παρουσίασαν μια σημαντική αύξηση στην αυτό-κατανόηση (self-understanding), τις δεξιότητες που σχετίζονται με διαπροσωπικές σχέσεις (interpersonal relationship skills), και την ικανότητά τους να δουλεύουν σε ομάδες, συγκριτικά με μαθητές που δεν συμμετείχαν στο πρόγραμμα. (Robinson & Zajicek, 2005). Ποιοτικές έρευνες από 52 μαθητές της Β΄και Γ΄ Δημοτικού που δούλευαν σε ένα κοινοτικό πρόγραμμα κηπουρικής στο Σαν Αντόνιο, αποκάλυψαν ότι οι συμμετέχοντες είχαν πολλές πιθανότητες να δημιουργήσουν θετικές εμπειρίες «δεσίματος» με τους γονείς τους αλλά και με άλλους ενήλικές (Alexander, North, & Hendren, 1995). Τα παιδιά που καταπιάνονται με την κηπουρική, αποδέχονται με μεγαλύτερη ευκολία τα άτομα που είναι διαφορετικά από τα ίδια (Dyment & Bell, 2006; Eames-Sheavly, 1994), δεδομένο το οποίο συμπίπτει με έρευνες που υποστηρίζουν ότι η ομαδική κηπουρική “μεγαλώνει” την κοινότητα (Glover, 2004).
Υγιεινή Διατροφή και Δίαιτα
Τα παιδιά που καλλιεργούν το δικό τους φαγητό, έχουν περισσότερες πιθανότητες να καταναλώσουν φρούτα και λαχανικά (Bell & Dyment, 2008; Libman, 2007; Lineberger & Zajicek, 2000; Morris, Neustadter, & Zidenberg-Cherr, 2001; Pothukuchi, 2004) ενώ τείνουν να αποκτήσουν και υψηλότερα επίπεδα γνώσης σχετικά με την διατροφή (Canaris, 1995; Koch, Waliczek, & Zajicek, 2006; Pothukuchi, 2004). Επίσης, αυτά τα παιδιά είναι πιθανότερο να συνεχίσουν να έχουν υγιεινές διατροφικές συνήθειες καθ΄όλη τη διάρκεια της ζωής τους. (Morris & Zidenberg-Cherr, 2002). Η κατανάλωση φρούτων και λαχανικών κατά την παιδική ηλικία φαίνεται να αποτελεί σημαντικό παράγοντα υγιεινής κατανάλωσης φρούτων και λαχανικώ και κατά την ενήλικη ζωή, το οποίο με τη σειρά του οδηγεί στην πρόληψη και καθυστέρηση εμφάνισης χρόνιων παθήσεων κατά τη διάρκεια της ζωής του ατόμου (Heimendinger & Van Duyn, 1995).
Επιδόσεις στις Φυσικές Επιστήμες και Συμπεριφορές Μάθησης
Οι μαθητές που συμμετέχουν ενεργά σε πρότζεκτ κηπουρικής, τείνουν να απολαμβάνουν τη μάθηση και παρουσιάζουν βελτίωση στη συμπεριφορά τους απέναντι στην εκπαίδευση (Canaris, 1995; Dirks & Orvis, 2005). Μαθητές της Γ΄, Δ΄ και Ε΄Δ ημοτικού που συμμετείχαν σε δραστηριότητες κηπουρικής στο σχολείο, σημείωσαν σημαντικά υψηλότερες επιδόσεις στα τεστ φυσικών επιστημών, συγκριτικά με τους μαθητές που δεν συμμετείχαν σε καμία δραστηριότητα κηπουρικής (Klemmer, Waliczek, & Zajicek, 2005). Η εμπλοκή των γονέων, φάνηκε να υποστηρίζει την σχολική επίδοση των μαθητών (Henderson & Mapp, 2002), η οποία αυξήθηκε σε σχολεία που παρείχαν προγράμματα κηπουρικής (Alexander, North, & Hendren, 1995; Dyment & Bell, 2008).
Αυτό-αποτελεσματικότητα και ενισχυμένη περιβαλλοντική ευαισθησία
Η κηπουρική παρέχει στα άτομα που ενασχολούνται με αυτήν ισχυρές εμπειρίες. Οι μαθητές που ενεπλάκησαν στο σχεδιασμό και τη διατήρηση κήπων, παρουσίασαν αυξημένη αυτό-αποτελεσματικότητα (Lekies, et al., 2006; Poston, Shoemaker, & Dzewaltowsk., 2005), προπεριβαλλοντικές στάσεις (Mayer-Smith, Bartosh, & Peterat, 2007; Skelly & Zajicek, 1998; Skelly & Bradley, 2007) και περιβαλλοντική ευαισθησία (Alexander, North, & Hendren, 1995; MayerSmith, Bartosh, & Peterat, 2007; Pothukuchi, 2004; Waliczek, Bradley, & Zajicek, 2001). Επίσης, η κηπουρική, όπως το μάζεμα λουλουδιών ή η δεντροφύτευση ως παιδί, φαίνεται να έχει ισχυρή επίδραση στον τρόπο με τον οποίο αξιολογούνται οι περιοχές περιβαλλοντικού ενδιαφέροντος και η κήποι κατά την ενήλικη ζωή από το ίδιο το άτομο (Lohr & Pearson-Mims, 2005).
Ξεχωριστές ομάδες ατόμων
Μια μελέτη με παιδιά που παρουσίαζαν μαθησιακές δυσκολίες και τα οποία ασχολούνταν με την κηπουρική, ανέδειξε βελτίωση στις μη-λεκτικές επικοινωνιακές δεξιότητες αυτών των παιδιών, ανάπτυξη της κατανόησης των οδηγιών, ενώ φαίνεται πως τα παιδιά έμαθαν επίσης πως να συμμετέχουν σε μια ομαδική δράση και δημιούργησαν καλές σχέσεις με τους ενήλικες (Dyment & Bell, 2006). Νέοι με παραβατικές συμπεριφορές που απολαμβάνουν την κηπουρική, παρουσίασαν βελτίωση στην αυτοεκτίμησή τους, τις διαπροσωπικές τους σχέσεις και τη συμπεριφορά τους στο σχολείο (Cammack, Waliczek, & Zajicek, 2002; Flagler, 1995; Waliczek, Bradley, & Zajicek, 2001). Μια μελέτη στην οποία χρησιμοποιήθηκε το standardized test BAS (Behavior Assessment System) για παιδιά, έδειξε ότι οι ομάδες συνομήλικων με παραβατική συμπεριφορά που συμμετείχαν σε σχολικά προγράμματα κηπουρικής, βελτίωσαν σημαντικά τις διαπροσωπικές τους σχέσεις (Cammack, Waliczek, & Zajicek, 2002). Η κηπουρική αναγνωρίζεται ως θεραπευτική δραστηριότητα η οποία μπορεί να έχει θετική επίδραση στην ψυχική υγεία και το ευ ζειν (Bell & Dyment, 2008; Ulrich, 1999).
Πηγές:
Alexander, J., North, M. W., & Hendren, D. K. (1995). Master gardener classroom garden project: An evaluation of the benefits to children. Children’s Environments 12(2): 256-263.
Bell, A. C. & Dyment, J. E. (2008). Grounds for health: The intersection of green school grounds and health-promoting schools. Environmental Education Research, 14(1): 77-90.
Blair, D. (2009). The child in the garden: An evaluative review of the benefits of school gardening. Journal of Environmental Education 40(2): 15-38.
Cammack, C., Waliczek, T. M., & Zajicek, J. M. (2002). The green brigade: The psychological effects of a community-based horticultural program on the self-development characteristics of juvenile offenders. HortTechnology 12(1): 82-86.
Canaris, I. (1995). Growing foods for growing minds: Integrating gardening and nutrition education into the total curriculum. Children’s Environments 12(2): 134-142.
Dirks, A. E. & Orvis, K. (2005). An evaluation of the junior master gardener program in third grade classrooms. HortTechnology 15(3): 443-447.
Dyment, J. E. & Bell, A. C. (2006). “Our garden is colour blind, inclusive and warm”: Reflections on green school grounds and social inclusion. International Journal of Inclusive Education 12(2): 169-183.
Eames-Sheavly, M. (1994). Exploring horticulture in human culture: An interdisciplinary approach to youth education. HortTechnology 4(1): 77-80.
Flagler, J. (1995). The role of horticulture in training correctional youth. HortTechnology 5(2): 185-187. Glover, T. D. (2004). Social capital in the lived experiences of community gardeners. Leisure Sciences 26(2): 143-162.
Gross, H. & Lane, N. (2007). Landscapes of the lifespan: Exploring accounts of own gardens and gardening. Journal of Environmental Psychology 27(3): 225-241.
Heimendinger, J. & Van Duyn, M. A. (1995). Dietary behavior change: the challenge of recasting the role of fruit and vegetables in the American diet. American Journal of Clinical Nutrition 61(6): 1397-1401.
Henderson, A. T. & Mapp, K. L. (2002). A new wave of evidence: The impact of school, family, and community connections on student achievement. Annual synthesis, 2002. National Center for Family & Community Connections with Schools, Southwest Educational Development Laboratory: Austin, TX
Klemmer, C. D., Waliczek, T. M., & Zajicek, J. M. (2005). Growing minds: The effect of a school gardening program on the science achievement of elementary students. HortTechnology 15(3): 448-452.
Koch, S., Waliczek, T. M., & Zajicek, J. M. (2006). The effect of a summer garden program on the nutritional knowledge, attitudes, and behaviors of children. HortTechnology 16(4): 620-625.
Lekies, K. S.,Eames-Sheavly, M., Wong, K., & Ceccarini, A. (2006). Children’s garden consultants: A new model of engaging youth to inform garden design and programming. HortTechnology 16(1): 139-142.
Libman, K. (2007). Growing youth growing food: How veyetable gardening influences young people’s food consciousness and eating habIts. Applied Environmental Educatlon & Communication 6(1): 87-95.
Lineberger, S. E. & Zajicek, J. M. (2000). School gardens: Can a hands-on teaching tool affect students’ attitudes and behaviors regarding fruit and vegetables? HortTechnology 10(3): 593-597.
Lohr, V. I. & Pearson-Mims, C. H. (2005). Children’s active and passive interactions with plants influence their attitudes and actions toward trees and gardening as adults. HortTechnology 15(3): 472-476.
Mayer-Smith, J., Bartosh, O., & Peterat, L. (2007). Teaming children and elders to grow food and environmental consciousness. Applied Environmental Education & Communication 6(1): 77-85.
Morris, J., & Zidenberg-Cherr, S. (2002). Garden-enhanced nutrition curriculum improves fourth-grade school children’s knowledge of nutrition and preference for vegetables. Journal of the American Dietetic Association, 102(1), 91-93.
Morris, J. L., Neustadter, A., & Zidenberg-Cherr, S. (2001). First-grade gardeners more likely to taste vegetables. California Agriculture, 55(1), 43-46.
Poston, S. A., Shoemaker, C. A., & Dzewaltowski, D. A. (2005). A comparison of a gardening and nutrition program with a standard nutrition program in an out-ofschool setting. HortTechnology 15(3): 463-467.
Pothukuchi, K. (2004). Hortaliza: A youth ‘nutrition garden’ in southwest Detroit. Children, Youth and Environments 14(2): 124-155.
Robinson, C. W. & Zajicek, J. M. (2005). Growing minds: The effects of a one-year school garden program on six constructs of life skills of elementary school children. HortTechnology 15(3): 453-457.
Skelly, S. M. & Zajicek, J. M. (1998). The effect of an interdisciplinary garden program on the environmental attitudes of elementary school students. HortTechnology 8(4): 579-583.
Skelly, S. M. & Bradley, J. C. (2007). The growing phenomenon of school gardens: Measuring their variation and their affect on students’ sense of responsibility and attitudes toward science and the environment. Applied Environmental Education & Communication 6(1): 97-104.
Ulrich, R. S. (1999). Effects of gardens on health outcomes. In Marcus, C. C. and M. Barnes, M. (eds.), Healing gardens: Therapeutic benefits and design recommendations, (pp. 27–86). New York, NY: John Wiley and Sons.
Waliczek, T. M., Bradley, R. D., & Zajicek, J. M. (2001). The effect of school gardens on children’s interpersonal relationships and attitudes toward school. HortTechnology 11(3): 466-4